1998 оны Ардын хувьсгалын 77 жилийн ойн наадам.

1998- îíû óëñûí íààäàìä çààí öîëòîí òºðººã¿é íü ñ¿¿ëèéí 20-îîä æèëä áîëæ áàéãààã¿é ¿éë ÿâäàë áàéëàà. Óëñûí íààäìààð íýã æèëä 4- çààí ÷ (1994- îíä 768- áºõ áàðèëäàæ) òºðæ áàéñàí áîë íýã ÷ íà÷èí òºðººã¿é íààäàì ÷ ãýæ áàñ áàéäàã þì. Ýíý æèëèéí íààäìûí 3-ûí äàâààíä íà÷èí áîëîõ òàâààðò áàéñàí à/à Ãàíáàò ö/í Öýðýí÷èìýä íàð õîîðîíäîî òóíàæ Ãàíáàò äàâñàí þì. Õàðèí óðä æèë “çóóãäààä” íà÷èí áîëæ ÷àäààã¿é Á.Ãàíáàòûã ò¿¿íèéã áàãø èõ àâàðãà Áàÿíìºíõ íü ºíºº æèë íà÷èí áîëãîæ ºãºâ. ̺í 5-ûí äàâààíä óëñûí çààí Ãàíòîãòîõ ó/í Äîðæñàìáóóã, ó/ç Ñóìúÿàáàçàð ó/í Ö.Áýãçñ¿ðýíã äàâñàí áîë òóíààíû áàðèëäààíä ó/ç À.Ñ¿õáàò ó/í Áàòçîðèãèéã äàâàâ. Õàðèí óëñûí íà÷èí Áóìáàÿð ªñºõáàÿð çààíûã õàÿæ óëñûí íààäàìä 3 äàõü óäààãàà 5 äàâàâ (1993, 1994, 1998 îíóóäàä). ̺í Õîâä àéìãèéí ̺ñò ñóìûí õàðüÿàò áºõ öýðãèéí àðñëàí Ìÿãìàðñ¿ðýí Áàÿíõîíãîð àéìãèéí Áàÿí-Îâîî ñóìûí õàðüÿàò áºõ óëñûí çààí Ï.Ñ¿õáàòààð 5 äàâæ íà÷èí áîëîâ.

-Áàÿíõîíãîð àéìãèéí Áàÿí-Îâîî ñóìûí õàðüÿàò áºõ, ÷ºëººò áàðèëäààíû àçè òèâèéí 3 óäààãèéí àâàðãà, àçèéí òîãëîëòûí àâàðãà, äýëõèéí àâàðãûí õ¿ðýë, äýëõèéí öîìûí ìºíãº, îëèìïîä 2 óäàà øàãíàëò áàéðàíä øàëãàð÷ áàéñàí Ìîíãîë óëñûí ãàâüÿàò òàìèð÷èí, óëñûí çààí “òîì” õýìýýõ Ïóíöàãèéí Ñ¿õáàò íü 1988 îíä 6 äàâæ íà÷èí, 1990 îíä 7 äàâæ çààí, 1991 îíä àðäûí õóâüñãàëûí 70- æèëèéí îéãîîð Áàò-Ýðäýíý àâàðãààð 8 –äàâæ ¿ç¿¿ðëýñýí àìæèëòûã íü ¿íýëæ 2004 – îíä ãàðüä öîë íýõýí îëãîñîí. Òºðèéí íààäàìä 9 óäàà øºâãºðñºí, äàâñàí ÷ óíàñàí ÷ èíýýæ ÿâäàã óðàí õóðö áàðèëäààíò àëäàðò áºõ áèëýý.

Ýíý íààäìûí ñîíèðõîëòîé íýãýí áàðèëäààíûã 6-ûí äàâààíä øèíý íà÷èí Ìÿãìàðñ¿ðýí ãàðãàæ çàëóó çààí Ãàíòîãòîõûã äàâàâ. Õàðèí ò¿¿íýýñ ÷ ñîíèðõîëòîé áàðèëäààíûã òóíàñàí 2 áºõ ¿ç¿¿ëæ Òºâ àéìãèéí Ñýðãýëýí ñóìûí áºõ óëñûí çàëóó çààí æèæèã Ñ¿õáàò à/à Á. Ãàíáàòûã äàðõàí õàâèðààãàà õèéõýä íü äàãàæ õóòãààä äàâàâ.
7-ûí äàâààíä ªâºðõàíãàé àéìãèéí õóæèðò ñóìûí õàðüÿàò áºõ óëñûí çààí Äîëãîðñ¿ðýíãèéí õ¿¿ óëñûí çàëóó çààí Ñóìúÿàáàçàð 5 óäàà óëñàä ¿ç¿¿ðëýñýí õ¿÷èò àðñëàí ̺íõ-Ýðäýíèéí àìæèëòûã çîãñîîæ øàõàæ òàòàí õóòãàæ íýã õºë äýýð íü 7 äîãîíöóóëàí õººæ õàÿâ. 1996 îíû íààäìûí 7-ãèéí äàâààíä ̺íõ-Ýðäýíý çààí øèíýýð íà÷íû áîëçîë õàíãàñàí Îäãýðýëèéã äóâóóëæ ãóÿäàí íýã õºë äýýð íü á¿òýí 2 ýðã¿¿ëæ áàéæ õàÿñàí áèëýý. Õàðèí ýíý æèëèéí íààäìûí 7-ûí äàâààíä òóíàñàí 2 çàëóó çààíû áàðèëäààíä Öýðýíïóíöàã À.Ñ¿õáàòûã òîñãóóëæ õàâèðàí àìààð íü “øîðîî ¿ìõ¿¿ëñýí” þì. 6-ãèéí äàâààíä Ãàíòîãòîõûã äàâñàí öýðãèéí àðñëàí Ìÿãìàðñ¿ðýíã óëñûí àâàðãà Áàëæèííÿì àìàëæ àâààä äàâàâ.

-Óâñ àéìãèéí Íàðàíáóëàã ñóìûí õàðüÿàò áºõ Ìîíãîë óëñûí ãàâüÿàò òàìèð÷èí, óëñûí àâàðãà Îäâîîãèéí Áàëæèííÿì. Ñàìáî áàðèëäààíû äýëõèéí 3, äýëõèéí öîìûí 4 óäààãèéí àâàðãà. Æ¿äî áàðèëäààíû äýëõèéí àâàðãûí ìºíãºí ìåäàëüò. 1984 îíä íà÷èí, 1989 îíä çààí áîëñîí. 1990 îíä ¿ç¿¿ðëýæ, 1991 îíä àðäûí õóâüñãàëûí 70- æèëèéí îéãîîð ò¿ð¿¿ëæ àðñëàí áîëñîí. 1994- îíä 9 äàâæ ¿ç¿¿ðýëñýí àìæèëòûã íü ¿íýëæ, 1995 îíä Ìîíãîë óëñûí àâàðãà öîë õ¿ðòýýñýí. Òºðèéí íààäàìä 1984 îíîîñ 2001 îí õ¿ðòýë 16 óäàà øºâãºðñºí (1985, 2000 îíóóäàä øºâãºðººã¿é), 1987 îíû öàãààí ñàðûí áàðèëäààíä íà÷èí öîëòîéäîî ò¿ð¿¿ëñýí. 1985-ààñ 1996 îí õ¿ðòýëõ èä ñàéí áàðèëäñàí 12 æèëäýý 7 óäààä íü Áàò-Ýðäýíý àâàðãàä ºâäºã øîðîîäñîí.

Õàðèí 8-ûí äàâààíä Áàò-Ýðäýíý àâàðãà õàÿæ ñóðñíààðàà Áàëæèííÿì àâàðãûã àìëàæ óëñûí íààäàìä 6- äàõü óäààãàà äàâàâ. Òóíàñàí 2 çààíû áàðèëäààíä Ñóìúÿàáàçàð “¿ëýìæ áàäðàõ” çààíûã õàâèðàõàä íü çºð¿¿ëæ òàõèìäààä äàâàâ. Òºðèéí íààäàìä 80-ààä îíû äóíä ¿åýñ ãàð÷ èðñýí “ëóóíóóäûí” ¿å áóþó 1964- îíû õ¿÷òýíã¿¿ä çîíõèëäîã áàéñàí Ìîíãîë áàðèëäààíû íýãýí ¿å øóâòàð÷ 90-ýýä îíû ýõýí ¿åýñ ãàð÷ èðñýí “6- çààíû” ãýãäýõ øèíý ¿åèéíõíýýñ õàìãèéí àíõ óäàà Ä. Ñóìúÿàáàçàð ¿ç¿¿ð áóëààöàëäàõààð ¿ëäýæ öàãèéã ýçýëñýí èõ àâàðãà Áàò-Ýðäýíýòýé íýëýýä ñàéí áàðèëäñàí áîëîâ÷ ºâäºã øîðîîäîâ. Áàò-Ýðäýíý àâàðãà òºðèéí íààäàìä 10- äàõü óäààãàà ò¿ð¿¿ëýâ.

6-èéí äàâàà
1. Ä/àâ Áàò-Ýðäýíý à/à Äîðæáàò (Áàÿíõîíãîð- Áàÿíõîíãîð)
2. Ó/àâ Áàëæèííÿì à/à Áàòòóëãà (Õºâñãºë- Èõ-Óóë)
3. Ó/àð ̺íõ-Ýðäýíý à/à Ìîëîìæàìö
4. Ó/ç Õèøèãäîðæ à/í Íàìäàã (Òºâ- Çààìàð)
5. Ó/ç Öýðýíïóíöàã à/à Ï¿ðýâñ¿ðýí (ªâºðõàíãàé- Õàðõîðèí)
6. Ó/ç Ãàíòîãòîõ ö/à Ìÿãìàðñ¿ðýí (Õîâä- ̺ñò)
7. Ó/ç Ñóìúÿàáàçàð ó/í Áóìáàÿð (Óâñ- Òýñ)
8. Ó/ç À. Ñ¿õáàò à/à Ãàíáàò (Óâñ- Áàðóóíòóðóóí)


7-èéí äàâàà
1. Ä/àâ Áàò-Ýðäýíý ó/ç Õèøèãäîðæ (Àðõàíãàé- Õàøààò)
2. Ó/àâ Áàëæèííÿì ö/à Ìÿãìàðñ¿ðýí (Õîâä- ̺ñò)
3. Ó/àð ̺íõ-Ýðäýíý Ó/ç Ñóìúÿàáàçàð(ªâºðõàíãàé-Õóæèðò)
4. Ó/ç Öýðýíïóíöàã Ó/ç Ñ¿õáàò (Òºâ- Ñýðãýëýí)



8-èéí äàâàà
1. Ä/àâ Áàò-Ýðäýíý ó/àâ Áàëæèííÿì (Óâñ- Íàðàíáóëàã)
2. Ó/ç Öýðýíïóíöàã ó/ç Ñóìúÿàáàçàð (ªâºðõàíãàé- Õóæèðò)


¯ç¿¿ð ò¿ð¿¿

Ìîíãîë óëñûí ãàâüÿàò òàìèð÷èí, õºäºëìºðèéí áààòàð, äàðõàí àâàðãà Áàäìààíÿìáóóãèéí Áàò-Ýðäýíý 10 äàõü óäààãàà ò¿ð¿¿ëæ, ÷ºëººò áºõèéí îëîí óëñûí õýìæýýíèé ìàñòåð, óëñûí çààí Äîëãîðñ¿ðýíãèéí Ñóìúÿàáàçàð àíõ óäààãàà ¿ç¿¿ðëýâ.