2 дахь жилийг эргэн дурсахуй...

10 сар. Би "бид түүхийг шэнээр бичиж байгаа хүмүүс" гэж хэлэх дуртай. Тэр ч ёсоор манай аймгийн математикийн түүхэнд шинэ хуудас нэмэгдэн Архангайд болдог хангайн бүсийн олимпиаднаас анхны АЛТ, ХҮРЭЛ медалиудаа авав. Эзэд нь залуухан Чимэдширчин, төгсөх ангийн Гончигдорж нар байв... Багийн дүнгээр сүүлийн хэдэн жилд орж байгаагүй байранд шалгарч бидэнд ихээхэн итгэл нэмэв.

11-р сар. Суурин байж сургалтаа эрчимжүүлдэг сар. Харин янз бүрийн халдварт өвчний улмаас улс даяар хөл хорио тогтоосон боловч бид завсар зайгаар нь бэлтгэлээ хийсээр л байв. 10-р сарын халз тулаанд түрүүлсэн Дуламсүрэн энэ сарын халз тулаанд мөн л түрүүлж өнөө жил аймгийн ЭЕШ-д хэн түрүүлэх бэ? гэдгийг хэлээд өгөх шиг болов.

12-р сар. Сургалтын төвөөрөө геометрчин болох шахав... Сар бүрийн сорилын дүнгээр бүгд муу дүн үзүүлдэг бол энэ сард Гончигдорж 70% авч гайхам амжилт гаргав... ЭЕШ-ны сургалтанд хамгийн сүүлд нэгдсэн 3 сурагчийн дунд ЭЕШ-ны тэргүүлэгч Батхонгор байв.

1-р сар. Сорилууд эхэллээ... сорил эхэлэхээр тэгээд F дүнгүүд л хөврөнө гэсэн үг ш дээ. Энэ сард болсон эхний 3 сорил дараалж 100% F хусч, сургалтын төвийн дундаж 28%... 12 сард болон 1 сард болсон халз тулаанууд 3 ба 4 дэхь удаагаа Дуламсүрэн дараалан түрүүлж байх зуур олимпиадныхан бэлтгэлээ уйгагүй хийсээр л ... Номун далай сургуулийн цуврал олимпиадад Тамир нэг өдөр 2 түрүү авч гийгүүлсэн бол бусад сурагчид ч амжилттай байж хамгийн гол нь бэлтгэлээ удаан хугацааны турш тасалсан Буяннэмэх эргэн ирж биднийхээ дунд нэгдэснээр одоо л нэг гэрэл гэгээ гийх шиг... хатуу өвөлч шувтрах дөхөж байна, тачгинасан хүйтэн Буяагийн come back 2-той зэрэгцэн Бат-Амгалангаа зөрүүлээд бэлтгэлээс нь алдлаа... Энэ жил манай аймагт сэтгэх чадварын улсын олимпиад болох тул ... гэсэн шалтгаанаар... энэ ч арай дэнднээ... манай улс шиг ийм сонин олимпиад хийдэг газар дэлхий дээр байдаг ч юмуу доо...

2-р сар. 2 сар дараалан ЭЕШ-ны сорил өгсөн хүмүүс бүгд л F авсаар... Миний гар дээрээс ЭЕШ-д оролцох 18 сурагчийн нэр эцсийн байдлаар тодорч бид нэг зорилгын төлөө хамтдаа ихээхэн хичээдэг цаг үе ирлээ дээ...

3-р сар. Яая арай гэж F-ээс салах бас л сайхан байсан шүү... эзэн нь Гочничгдорж. Энэ сардаа дахин дэвшилд хүрч, сардаа багтан 70% Дуламсүрэн авч биднийг хаана хүрч болохыг ойлгуулж өгөв. Сурагчид 18 аас 52-ын хооронд дундаж дүн авдаг болж сургалтын төвийн дундаж дүн 32% орчимд хүрч байв. Шалгалт дөхөж байхад ихээхэн л хичээх хэрэгтэйг энэ хангалтгүй дүнгүүд бидэнд сануулна...

4-р сар. Олимпиадныхны сар... Аймгийн олимпиадад орж математик, мэдээлэл зүйгээр бараг л хамаг медалийг нь түүгээд 100% аваргуудыг нь авч улсын олимпиадад оролцох эрхээ олж авцгаав. Сургуулиудаас чөлөө өгсөн тул улсын олимпиадад ч маш эрчимтэй сайн бэлтгэв. Энэ хооронд ЭЕШ-ныхан сорилуудаа өгч 22%-аас 61% хүртэлх дүнгүүд дунджилдаг болсны хажуугаар хонхны баярын бэлтгэл болгож хотруу хэд хэдэн хүн зугаалж өөрийнхөө хөдөлмөрлөж бий болгосон бүхнээ өөрийн гараар сүйрүүлэх эхлэлээ тавив... Аймагт анх удаа шилжилтийн ба үндсэн 7-р ангийн аймгийн аварга шалгаруулах математикийн олимпиадыг 4-р сургуультай хамтран амжилттай зохион байгуулав...

5-р сар. Улсын олимпиадуудад оролцсон математикчдын хувьд боломжийн амжилт үзүүлж аймгийнхаа багийн дүнг суга урагшлуулж чадав... 2 жил юуны төлөө хөдөлмөрлөлөө гэдгээ эрэгцүүлж бодоход бас ч гэж сайхан байсан шүү... Энэ амжилтыг байгуулсан бөгөөл цаашид гаргах амжилтуудын эхлэлийг тавьсан С.Мөнхдалай, М.Буяннэмэх, Н.Эрдэнэмаа, Б.Чимэдширчин нараар хойч үе бахархах бизээ... ЭЕШ-ныхан 80 авахын түмэн хүслэн дунд ихээхэн тэмцэсний эцэст сарын сүүлээр 82, 86 гэсэн дүнгүүдийг Дуламсүрэн цувруулж... хүүхдүүдийн дундаж дүн 32%-аас 73%-д хүрч 7 сурагч F биш дүнг авч үзээд байв... харин улсын олимпиадад явахаас өмнөхөн болсон таагүй зүйл бидэнд ихийг ойлгуулсан, таагүй явдал үүсгэсэн хүмүүс ч зохих шийтгэлээ амсцгаасан даа...

6-р сар. ЭЕШ-д миний гар дээр 5-аас 10 сар орчим бэлдсэн хүүхдүүд маань хийсэн хөдөлмөрийнхөө үр дүнг үзэх ёстой сар... ганцхан жилийн хөдөлмөрч биш л дээ, бараг л нэг насных нь хичээл зүтгэлийг 80-хан минутад шийдэх шийдвэртэй алхамд тулж ирлээ. 60 сорил өгч туршлагажсан гэж тооцсон хүүхдүүд маань зарим талаар орчин солигдон сандралд орсон тохиолдол байсан ч сорил дээр ч авч үзээгүй дүнгээ авч од нь гийсэн хүн ч байгаа. Ямар ч байсан аймагтаа эхний 5 байрыг авч, маш муу гэгдэж байсан Нацагсүрэн, Должинсүрэн ... зэрэг хүүхдүүд том сургуульд орох болзол хангасан гээд энэ жилийн ажлын төгсгөл сайнтай муутай л байлаа... Аймгийнхаа рекордыг ахиулж чадаагүй ч Гончигдорж 1-р сургуулийнхаа рекрдыг 75% болгож шинэчлэв... Сургалтын төвийн дундаж дүн 47%-д хүрсэн нь 710 гэсэн хэмжээст оноонд харгалзана. Энэ улсын том том сургуулиудын хүрч чаддаггүй л оноо л доо (түрүү жил 690 орчим оноо авсан сургуулт улсад түрүүлсэн)... гэвч бид цөхүүлээ тул аймгийнхаа дундаж дүнд тийм ч их нөлөө үзүүлж чадахгүй, манай аймаг ордог ёсоороо хамгийн сүүлийн байрандаа орсон... их хөдөлмөрлөсөн ч эцсийн үр дүн ийм л байна... надаас үл шалтгаалсан мэт боловч, бодох л зүйл ёстой мэт... ямарчил байсан надад хамгийн сүүлд орсон нь эвгүй сэтгэгдэл төрүүлсэн...

7-р сар. За тэгээд бүх ажил дуусч дараа жилийнхээ ажлыг эхлүүлээд олимпиадны хүүхдүүд бас хажуугаар нь хэдэн хүүхдүүдтэй хичээллэв. Төгссөн 11-ийнхэн сургуулиудаа аваад алжаалаа тайлахаар тал бүр тийшээ явцгаасан бол Жаамаа маань Японы засгийн газрын тэтгэлэгт шалгалтанд тэнцэж биднийгээ баярлуулан... наадмаар Ганбат түрүүлж би баярлан... төлвөлсөн ёсоороо төрөлх сумынхаа сургуулийн ойн баярт Батхонгорыг түрүүлгэсэн бэлэгтэй очин наадваа...

8-р сар. Олон жил хөдөлмөрлөлөө... сайхан амарснаа нэг л санадаггүй юм. Бага байхад их сайхан байж дээ, хөдөө амраад морь унаж давхиад... өнөө жил ганц амарлаа... амарлаа ч гэж дээ хурим хийж өрхийн тэргүүн болоод айлын хүүхэд байхаа боливоо... 10 орчим кг-аар жин нэмэгдсэнийг бодоход бас л сайхан л амарсан юм шиг байна...

9-р сар. Энэ жил түрүү жилийг бодвол арай оройтож элсэлт авч сургалтаа эхэллээ. Тэгэхдээ хуучин бэлдэж байсан хүүхдүүд нэлээд хэд байгаа, мөн 10-р ангийн сурагчид элсүүлэн авч 2 жил бэлдэж байж ЭЕШ-д оруулах төлвөлгөө гарган ажиллаж эхлээд байна. Олимпиадныхан мөн түр амралтнаасаа эргэн ирж бэлтгэлдээ шаргуу гарч Дундговийн нээлттэй олимпиаднаас яг ноднин жилийн адилаар Чимэдширчин маань медальтай ирж сургалтын төвийнхөө 2 жилийн ойд дахин томоохон бэлэг барив. Г.Тамир, Д.Ёндонжамц нар мэдээлэл зүйн сургалтанд хамрагдах бүх болзлыг биелүүлсэн гэж үзэв... тэдэнд амжилт хүсье!... биднийг залгамжлагчид, бидний ирээдүй бол тэд шүү дээ...

Дундговийн 10-р олимпиадад манайхан...

ТО6. МУГБ Н.Өлзийн нэрэмжит 10-р олимпиад 9-р сарын 25-нд.

1. Г.Ариунболд 3-р анги. Түрүү жилийнхээс ахисан нь ямар ч байсан олимпиадад оролцож байгаагаа мэдээд байх шиг байсан. Түрүү жил бол зугаалж яваа л гэж ойлгоод ямар ч ноорог цаас хэрэглэлгүй, бараг л юм бичиж хураалгүй л юм шиг байсан. Өнөө жил 3 бодлого бодох гэж оролдоод, өөрөө бол бодчихоор байсан гэж яриад... өгүүлбэр энэ тэрийг нь буруу зөрүү дутуу ойлгоод байна лээ. Олимпиаднаас олимпиадад туршлагажин сайжирсаар л байна байх. Энэ жил ямар ч байсан 1 оноо авч сүүлийн байранд орсон хүүхдүүдийн хамт бичигдсэн...

2. Д.Ёндонжамц 5-р анги. Түрүү жилийнхээс уруудсан... бэлтгэлээ муу хийсэн тул арга ч үгүй биз. Түрүү жил нэлээд хэдэн хүүхэдтэй тэнцэж 4-өөс 10 орчим байрт шалгарахдаа 10 оноо авч байсан бол өнөө жил 3 оноо авчээ. Нэг бодлого бодох гээд төгсгөл хэсэгт нь алдаа гаргаж тал оноо авсан. Түүний ангилалд 97 сурагч оролцосноос 23-р байрт шалгарах амжилт үзүүлэв.

3. Г.Тамир 5-р анги. Нөр их хөдөлмөр зүтгэл гаргасан ч энэ удаа тааруухан байж ганц амархан бодлого л бодож 5 оноо аваад 12-р байранд оров. Түрүү жилийнхээс амжилт ухарсан ч олимпиад бол хайнга байж болохгүй юм байна гэдгийг өөрт нь ойлгуулсан байхаа. Уг нь энэ жил их дээгүүр амжилт гаргах болов уу гэж бодож байсан... тэргүүн байруудыг хотын сайн сургуулийн хүүхдүүд авсан ч Тамирын авсан оноо, эзэлсэн байр их л муу байна даа.

4. Б.Цэен-Ойдов 7-р анги. Дөнгөж л миний гар дээр ирж байгаа шинэ сурагч. Яахав том олимпиадад анх удаа орж өрсөлдөөн гэж юу байдгийг мэдэрсэн л байх. 3 оноо авч 38-р байрт шалгарсан. Түүний ангилалд хамгийн олон буюу 105 сурагч оролцсон.

5. А.Жамбалдорж 7-р анги. Миний гар дээр ирээд бас л их удаагүй байгаа шинэ цэрэг. Нэг амархан бодлогыг нь бодоод 20-д орох хэмжээнд хүрсэн. Том олимпиад гэж ийм юм байдаг юм байна, үүнд амжилт гаргахын тул их бэлдэх хэрэгтэй юм байна гэж ойлгож авсан л бол энэ удаа амжилт гаргасан гэж үзэж болно.

6. Б.Энхзаяа 8ш анги. Бас л зунаас л бэлтгэл хийж эхэлсэн. Энэ удаагийн бодлогууд нь уг нь амархан л юм байна лээ. Гэхдээ олимпиадад оролцсон нийт оролцогчид бага оноо авсан. Манай хүн ч 2 оноо л салгаж 16-р байрт шалгарсан байна лээ. Амархан бодлогуудаас ганц нэгийг нь бүтэн бодвол их л дээгүүр орох боломж ойрхон байлаа.

7. Б. Чимэдширчин 8ү анги. За тэрээр сүүлийн 2 жилд оролцож буй бүхийл олимпиадуудад өндөр амжилттай оролцож байгаа. 3 удаа бүсийн том олимпиад дараалж медаль авна гэдэг бас л бэрх амжилт шүү дээ. Тэгээд ноднин мөнгө авахад нь өөрийнх нь урд орж байсан хүүхдийг хол хаяж УБ-ын 1-р сургуулийн 8-р ангийн шигшээ багийнхны дундуур ганцаараа шургаж 2-той нь ана мана үзсээр хүрэл дээр үлдэв. Үндсэндээ бүх бодлогоо зөв бодсон. Яахав засаж болохоор маш жижиг жижиг алдаануудаас болж салгалтанд өртөж хүрэлрүү ухарсан. Үнэхээр их ахиж дэвжсэн нь ойлгомжтой харагдаж байсан.

8. Н.Эрдэнэмаа 9-р анги. Ноднингоос анхисан ганцхан зүйл л ажиглагдсан. Ноднин 5-д орчоод маш их баярлаж байсан бол энэ жил 5-д орчоод уурласан. Энэ нь илүү амжилт гаргах зорилттой байсныг нь илтгэнэ. Энэ бол дэвшил... Монголчууд онгироодоо ногт ганзагалаад наадам хэсдэггүй байж таараа шүү дээ... 7 оноо авч 5-д ороход нь урд 4 хүүхэд нь нэлээд хол зайтай байсан. УБ-ын 1-р сургуулийн 3 хүүхэд, Өвөрхангайн нэг хүүхэд... Том амжилт гаргая гэж бодож байвал түүндээ таарсан том бэлтгэл хийхгүй бол амжилт ч үгүй, Чимээгийн ард байсаар л хайран сайхан цаг хугацааг дуусгах нь дээ...

9. М.Буяннэхэх 10-р анги. Анх удаа энэ олимпиадад орж байгаа ч сайн оролцсон. 7,5 оноогоор 6-р байр. Өмнө нь 1-р сургуулийн 3 хүүхэд ... гэх мэтээр орсон. Энэ удаа бэлтгэл нэлээд сайн байсан тул түүнд их л найдаж байв. Гаргасан амжилт нь бэлтгэлээ энэ янзаараа сайн хийгээд байвал томоохон юм дуулгах хэмжээнд байгааг харуулсан. 1-р сургуулийн 10-р ангийн шилдгүүд гэдэг бол улсын олимпиадны аварга хэн болох бэ? гэдгийг л шийддэг хүмүүс шүү дээ...

10. С.Мөнхдалай 11-р анги. Түрүү жилийнхээс суга өссөн амжилтыг энэ хүн л үзүүллээ. Түрүү жил 20-иод хоногийн л бэлтгэлтэйгээр шинэ цэрэг олимпиадад зодоглож авах ёстой 0 оноогоо авч байсан бол нэг жилийн дараа шал өөр нэгэн болж 8 оноо авч 7-р байрт шалгарав. Түүний өмнө гэхэд л улсаас медаль авч байсан бүсийн медальтай нөр их туршлагатай, олон жил хичээлэлсэн хүмүүс орж байгаа. Манай хүн ганцхан жил л математикаар хичээллэж байна шүү дээ... Нэг "цикл тэнцэтгэл биш" гэдэг юмаар л их амжилт үзүүлж байна даа. Хавар аймгийн олимпиад дээр түрүү жилийн аварга Буяаг яг нь энэ техникээрээ буулгаж авсан бол энэ удаа мөн л тус техникээ ашиглан амжилт гаргаж чадлаа...

Дундговируу 2 дахь удаагаа...

Дундговь аймагт уламжлал болгон явагддаг Монгол улсын гавьяат багш Намжилын Өлзийн нэрэмжит математикийн нээлттэй олимпиад уламжлал ёсоороо 9-р сарын сүүлийн амралтын өдрүүдэд Мандалговь сумнаа амжилттай явагдаж өндөрлөлөө. Монголын математикчдын олимпиадууд тус олимпиадаар эхэлж Олон Улсын олимпиадаар өндөрлөдөг юм гэнэ. Өнөө жил 10 дахь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа тус олимпиад нь урьд жилүүдэд 400-450 оролцогч оролцдог байсан бол ангилал бүрт 41-ээс 105 хүртэлх тооны буюу нийт 720 орчим оролцогчид цуглаж тус намрын нээлтийн олимпиадны сүрийг нэмэв.

Түрүү жил очиход 9 дэхь удаагаа зохион байгуулагдаж байгаа бөгөөд тус олимпиадыг зохион байгуулдаг Н.Өлзийн нэрэмжит математикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай 4-р сургууль нь өөрөө багийнхаа дүнгээр 9 удаа түрүүлж цомоо хамгаалсан тухай ярьж байсан бол өнөө жил Улаанбаатар хотын 1-р дунд сургууль 60 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр "цомыг чинь авахаар ирлээ" гэсээр ирсэн нь тус олимпиад улам цар хүрээ ихтэй том болгож байв. Дархан аварга Бат-Орших багш өөрийн биеэр заларсны дээр улсын аварга цолтой хүүхдүүд ирсэн нь тус олимпиадын чанар чансааг илтгэнэ. 1-р сургууль чинь улсын олимпиадны медалиудын 50%-ийг тогтмол авдаг ОУО-оос хангалттай олон медальтай сургууль шүү дээ. Мөн сүүлийн үед бага ангийн сургалтаар мэргэшин бага ангийнхны Олон Улсын олимпиадад амжилттай оролцдог болсон Соёмбо бага сургууль ирж олимпиадыг чимж өглөө. Архангайн 2 баг, Өвөрхангайн Мэргэд сургууль зэрэг энд тэндэхийн нэлээд олон баг цуглаж сайхан наадацгаалаа.

Улаанбаатар хотын 1-р сургууль
7 алт
4 мөнгө
3 хүрэл медальтайгаар багийн дүнгээр тэргүүлсэн бол

Дундговийн МГСС
1 алт
5 мөнгө
2 хүрэл

УБ. Соёмбо сургууль
2 алт
1 мөнгө
2 хүрэл

Архангай
1 алт
1 мөнгө

Баянхонгор
1 мөнгө
1 хүрэл

УБ. Төгсдэлгэрэх
1 алт

Дундговь. Эрдмийн далай цогцолбор сургууль
2 хүрэл

Дундговь. Говийн Ирээдүй цогцолбор сургууль
1 хүрэл

Өвөрхангай Мэргэд сургууль.
1 хүрэл

медальтайгаар өндөрлөлөө. Тус олимпиадын ахлах ангиудын дүнг харж байхад хэд хэдэн улсын аварга болон улсын олимпиадны медальтай сурагчид байна.

7-р анги.
1. Ө.Мөнхтулга УБ-1.
2. А.Өлзийтогтох УБ-1.
3. Л.Баасанренчин Ду-МГСС

8-р анги. (шилжилт)
1. Б.Эрдэнэ УБ-1.
2. Б.Энхзаяа Ду-МГСС
3. Б.Далайномун УБ-1.

8-р анги.
1. А.Анхбат УБ-1.
2. С.Гансүх УБ-1.
3. Б.Чимэдширчин Баянхонгор.

9-р анги.
1. Ч.Золбоо УБ-1. (Улсын аварга)
2. Б.Бат-Оргил УБ-1.
3. Ч.Батзаяа Өвөрхангай.

10-р анги.
1. М.Дагвадорж УБ-1.
2. Э.Цэрэнчунт Ду-МГСС.
3. Э.Оргил-Эрдэнэ УБ-1. (Улсын аварга)

11-р анги.
1. Д.Түвшинтөр Архангай. (Улсын мөнгө)
2. Ц.Цэнгүүн УБ-1.
3. Ж.Мөнх-Очир УБ-1.

Хичээлийн хуваарь.

9-р сарын 6-аас 10-р сарын 8 хүртэлх өдрүүдэд мөрдөх хуваарь. (Математикийн намрын уламжлалт олимпиадуудад тохируулсан)

Даваа:
9.00-12.00: 10-р ангийн сургалт, математикийн олимпиад.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалт, математикийн олимпиад.

Мягмар:
9.00-12.00: 10-р ангийн сургалт, математикийн олимпиад.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалт, математикийн олимпиад.

Лхагва
9.00-12.00: Математикийн олимпиад.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалт, математикийн олимпиад.

Пүрэв:
9.00-12.00: 10-р ангийн сургалт, математикийн олимпиад.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалт, математикийн олимпиад.

Баасан: Амарна.

Бямба:
9.00-12.00: Математикийн олимпиад, 10-р ангийн сургалтын давтлага.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалтын давтлага.

Ням:
9.00-12.00: Математикийн олимпиад.
14.30-17.30: ЭЕШ-ны сургалтын давтага.

Математикийн олимпиадны сургалтанд:

1. С.Мөнхдалай. 11-р анги. 2010 оны аймгийн аварга.
2. Ч.Өнөболд. 10-р анги. 2010 оны аймгийн олимпиадны хүрэл.
3. М.Буяннэмэх. 10-р анги. 2009, 2010 оны аймгийн олимпиадны алт мөнгөн медальт.
4. Н.Эрдэнэмаа. 9-р анги. 2009, 2010 оны аймгийн хошой аварга.
5. Б.Чимэдширчин. 8-р анги. 2010 оны аймгийн аварга, дэд аварга.
6. Г.Мөнхбат. 8-р анги. 2010 оны аймгийн дэд аварга, аварга.
7. Энхзаяа. 7-р анги. 2010 оны дэд аварга.
8. Т.Дашдорж. 7(ш)-р анги.
9. А.Жамбалдорж. 7(ш)-р анги.
10. Д.Ёндонжамц. 5-р анги.
11. Г.Тамир. 5-р анги. 2010 оны аймгийн олимпиадны хүрэл.
12. Г.Ариунболд. 3-р анги.

11-р ангийн Элсэлтийн Ерөнхий Шалгалтны сургалт:

1. Д.Дашпүрэв
2. Ш.Даваабат
3. Гантөгс
4. Ч.Уртнасан
5. Н.Ариунжаргал
6. Б.Хажидсүрэн
7. М.Сандагдорж
8. С.Очирмаа
9. М.Ану
10. Б.Одцэцэг
11. М.Энхбаяр
12. Г.Баасансүрэн
13. Сэргэлэнбаатар
14. Л.Мөнхбайгаль
15. Д.Өлзийнаран
16. Эрдэнэмааний
17. Г.Надмид
18. Б.Бямбахорол
19. Э.Насанжаргал
20. Ц.Хулан

10-р ангийн сургалт:

1. У. Дамбийням
2. Ж.Батгэрэл
3. С.Сэвжиддулам
4. Б.Мөнгөнчимэг
5. Б.Болормаа
6. Г.Оюун-Ундрах
7. М.Пүрэвням
8. М.Буянхишиг
9. Г.Сумъяа

Шинэ хичээлийн жилд....

Хамгийн эхэнд Буяндэлгэртээ амжилт хүсье! харь хол хүний нутагт сурахаар одсон бяцхан шавьдаа багш нь сайн сайхныг үргэлж ерөөж байна аа... Бяцхан гэснээс энэ чинь иргэний үнэмлэх авч амжсан билүү дээ... яалаа байз... Зун байрныхаа хажуу талын зам дээр ёстой сайхан мөргөлдсөн дөө... УЛАЙГААД л... хүүхэд өснөө гэж...

Миний хэлэх дуртай үг байдаг даа. Мужаан хүн харуулаа бариад үлдэх хүүдээ хайртай байдаг... гэж... 2 жил намайг шөнө өдөргүй сүүдэр шиг минь дагахдаа ганц ч удаа магтаалын үг сонсоогүй Гончигдорждоо магтаалын үг чулууднаа. Үнэхээр их тэсвэр тэвчээр, хөдөлмөр зүтгэл... намайг хамгийн их ойлгоно, тэгээд миний төлөө хамгийн их зовно. Түүнийг эзгүйд нэг л хөндий хоосон санагдаж байна... Гочоо бол Алгоритмын "буг" нь байх ёстой юм байна гэдгийг ойлгуулна. Дүү нартай нь бужигнаад л дөрвөн жил түүнийг хүлээнэ дээ... 2 жилд сурч авсан тэвчээр хатуужил, эрдэм чадал бүхнээ дайчлан Их сургуульдаа сайн сурч сайн математикч, сайн багш болоорой... хийх ёстой ажил чинь эзнээ хүлээгээд л овоорч байна даа...

Эгэл даруухан хэрнээ энгийн биш нэгнийг Доржнамжирмаа гэх... Анхны анг хориотой ангаар эхэлж хууль зөрчөөд, сөнч хийх үүргээ хэтрүүлэн биелүүлж улаан шар хуудсууд харамгүй тараасан түүнтэй энэ хичээлийн жилийн турш АПЛ-ийн фантазигаар "ДААГАА НЭХЭЖ" үзэх санаатай байгаа... Үндсэн ажилд нь ахиц харагдаж байгаа, түрүү жил их унжигар юм ярьдаг байсан чинь өнөө жил их л чихэнд чимэгтэй зүйлс ярьдаг болсон байна лээ... Хавар том том амжилт гаргаад "Altai barbeque" -д хүлээн авахдаа шамдах түн... "Заяа" ихтэй хүндээ...

Сүүлийн 3 жил гялалзсан сайхан амжилт гаргаж байнга өсч дэвжиж яваа хүн бол Жамсрандорж, жин нэмж буйр сууж, сахал нь ургасан байна лээ... Өөрийнхөө оролцсон бүхий л олимпиад уралдаан, шалгалтуудад өндөр амжилт гаргасаар явна... Одоо эерэг хариу ирээсэй гээд л бүгд залбирах л үлдээд байна. Мөн амжилт гаргах ёстой олон том олимпиадууд хүлээж байгаа... Өнгөрсөн 3 жилийн хугацаанд түүн шиг гялалзсан хүнийг Баянхонгороос хайгаад хэрэг байна уу даа... ойлгомжтой.

Жамсрандоржийн гялалзсан амжилтуудыг үргэлжлүүлэх хамгийн их боломжтой бөгөөд тэр түвшинд хүрсэн гэдгээ яруу тодоор нотолсон хүн бол Эрдэнэмаа. Энэ намрын 3 том олимпиадны араас Энхболдын нэрэмжит улсын уралдаан... араас нь түүний сурагчийн замналд олдож буй хамгийн ойрын улсын олимпиад болох Өвөрхангайн ММО47... Амжилтаар өлсөж яваа тэрээр энэ жил "үнэхээр сайн" гэдгээ нотолно гэж итгэж байна.

Олон жил багшиллаа даа Далайжаргал маань нас нь л их залуу болохоос... Түүнийг байнга амжилт дагаж явдаг юм шиг санагддаг. Өнгөрсөн жил Жаамааг сайн бэлдсэн, энэ жил дараагийнхаа хүмүүсийг хүлээлгэн өгсөн. Байнга амжилт дагаж байдаг хүн болохоор түүнийгээ үргэлжүүлнэ л гэж найдаж байгаа... Далай маань өнөө жил магистр болно, хажуугаар нь уламжлалт олон уралдаан тэмцээнүүд нь хүлээж байна. Сургалтын төвийн үйл ажиллагаанд санаа тавьж биднийг дэмждэгт нь талархаж явдаг даа.

Далай гэж хатуухан хүний хараанд Дуламсүрэнг хүлээлгэн өгсөн. Өнгөрсөн жилийн турш амжилттай сурч гялалзаад... чадвараа бүрэн дүүрэн гаргаж чадалгүй мэдлэг, чадварын бөөн түгжрээн дунд яваа хүн. Түүнийгээ тэсэрч гаргах түмэн хүслэн дунд зүтгэхдээ дуулгавартай хөдөлмөрч байж их амжилтыг үзүүлээрэй. Түүнийг ямархуу сайн сурагч байсан бэ? гэдгийг нотлох баримтууд миний ширээний хажууд үргэлж намайг шаналгасаар... дараа жилийн төгсөгчдийг "рекорд эвдүүлэхээс илүү Дуяа шиг л чадвартай болгочвол өөрсдөд нь хэрэгтэй дээ" гэсэн бодол багш миний мөрдлөг байх ёстой бизээ...

Дуяатай хамтран сурахаар МУИС-ын ЭЗС-д элсэн орцгоосон манайхан. Нацагдулам, Нацагсүрэн, Должинсүрэн. Бүх газар ЭЕШ-д дээгүүр байранд орсон сурагчдын ордог сургуульд буюу хамгийн том сургуулийн хамгийн алдартай салбарт суралцаж байгаа хүмүүс. Олон хүмүүсийн мөрөөдөөд мөрөөдөөд, тэмцээд тэмцээд орж чадаагүй сургуульд орсон гэхээр түүн шигээ их хариуцлага, зүтгэл шаардана. Одоо хүртэл 3-р сургуулийн рекордын эзэмшиж буй ЭЗС-ийн шинэхэн төгсөгч, зарим хүмүүсийн мундаг эгч гэгдээд байгаа Отгоогийн байнга хэлдгээр бол Баянхонгорийн сурагчид муухан л сурдаг гэдэг... түүнийг л өөрчлөх хэрэгтэй байх юм. Мөн "овсгоотой, хөдөлмөрч, шаргуу ... " байх хэрэгтэй гэсэн шүү дээ... Бие биедээ сайн туслаад сайн байцгаагаарай...

За тэгээд шинэхэн оюутнууд болох МТС-ын УлаанХонгор, Тарпец хоёр, МКС-ын Бямбасүрэн... Мандахын 3, КТМС-ын 2, Хүмүүнлэгийн ганц, МУИС-ын ХЗС-ын Титаник нартаа оюутан болсонд нь дахин баяр хүргээд сайн оюутнууд байгаарай гэж захья. Одоо л нэг юм арай оюутан төрхрүүгээ ойртож байгаа байлгүй дээ... манай сургууль хаана байдаг бэ? манай анги хаана байдаг бэ? энэ манай ангийн нэр мөн үү? Хичээлийн хуваарь дээр "сем" гээд бичсэн байна юу гэсэн үг бэ? дундуураа зураастай байна юу гэж ойлгох бэ? гээд аймаар аймаар ЭНГИЙН асуултууд асуугаад зовоогоод байдаг нь багассан. Хяналтанд байгаа шүү нөхдүүдээ...

Мартах шахжээ Амартүвшингээ. Мөн ч их цагийг миний хажууд өнгөөрсөн дөө зайлуул... (Буяндэлгэртэй л ойртож очихоор их суусан). Энэ миний сургууль гээд л байдаг байсан түүндээ одоо сайхан л байгаа байлгүй... Хөдөлмөрлөж чадна гэдэгт нь итгэлтэй байнаа, "овсгоотой" байх ёстой гэсэн ш дээ. СЭЗДС-ын хуучин цэрэг маань Содномдаржаа, бас л "сайн" гэх ангилалд орох хүн шүү дээ... сайн сурахынхаа хажуугаар фантази чинь өнгөрсөн байна лээ гэдгийг сануулъя. Манай Амад (Бямбадоржид) чадахаараа туслаж байгаарай...

Соогийгийн андууд болох хуучин цэргүүд Мөнхжаргал(,ын)Энхчимэг, Сэрчмаа, Эрхэмээ гээд 2-р курсынхэн бол яаж сайн сурах, яаж аргалж хичээл таслах энэ тэрээ бол сайн мэднэ л дээ. Тэдэнд санаа зовох шаардлагагүй, тэд сайн байж чаднаа.

Бүгдэд нь амжилт хүсч, сайн сурахыг урьдын адил үүрэг болгохын хамт төгсөх оюутан бидний дундах "цор ганц аварга" Мөнгөншагайдаа бас амжилт хүсэх хэрэгтэй. Цагийн аясаар хувирч өөрчдөгдөх, хойч үеийн сайн сайхны төлөө зайгаа тавих зэрэг аварга хүний хүлээх ёстой олон үүрэг байдаг. Ямартай ч түүний "юугаар ч баллуурдашгүй их гавьяа", бид бүгдийг олон удаа баярлуулж бас нүүрийг маань олон удаа тахалж байсныг үргэлж дурсан санаж түүгээр бахрахсаар л байх болно.

Бахархах түүхтэй хүн сайхан, түүнийг дурсан санаж аривжуулах залгамж халаатай хүмүүс бүүр сайхан. "Мэдээний цаг" бүлгийнхэн шиг том том амжилт үзүүлцгээе гэж гэгээнээр мөрөөдөж түүний төлөө зүтгэж яваа бяцхан шавь нартаа шинэ хичээлийн жилд нь амжилт хүсье! Бид энэ 2010 онд л гэхэд 5 том олимпиадад оролцох зорилттой бэлтгэл сургуулилтандаа гараад байна. Түрүү жил биднийг Чимэдширчин 4 удаа айлмайруулсан (аймагт дэвшиж, улсад, Архангайд, Дундговьд) түүнийгээ үргэлжлүүлэх үү? эсвэл түүний хамтрагчид Мөнхбат, Мөнхдалай, Өнөболд... нараас тэсрэлт харах болов уу?... Чимээг залгамжлагчид болох Тамир, Ёндонжамц, Ариунболд... нарын амжилтын гарааг үзэж "шинэ од" өлгийдөн авах уу? формонд буцан орж буй хуучин акул Буяннэмэх өөрийн замналаа үргэлжлүүлж алдсан бүхнээ хэд нугалан эргүүлэн авахыг үзэх үү? ...бүгд л боломжтой зүйл гагцхүү тэдний бэлтгэл сургуулилалт л мэднэ... ХААНА БАЙНА ТЭР ОЛИМПИАДУУД...??...

Оюутнууд хичээлдээ орж, олимпиадныхны ачаалалтай үе эхэлж байх энэ цаг үед ЭЕШ-ны сургалт эхлэж байна. Тэд үнэхээр муу байдаг ч урьд урьдын жилүүдийнхний нэгэн адил ихэд хичээж, их тэмцсэний эцэст "миний нүүрийг улайлгахааргүй" л болоод төгсдөг дөө. Одоо яахав дээ МУИС авна, Санхүү, ТИС... энэ тэр гээд л том том нэр урсган том том мөрөөдөлтэй л байгаа. Хүн тэмцэж байж л мөрөөдөлдөө хүрдэг. Бүгд л ялгаагүй нэг байрнаас эхэлж байгаа тул хэн илүү хөдөлмөрлөсөн нь л жилийн эцэст ялагч болно. Тэдний дундаас урьд жилийн үлдэгдэл Дашпүрэв хамгийн их туршлага, хамгийн их ДЭМЖИГЧИД-тэйгээр бусдаас нэлээд урд гараанаас уралдаанаа дахин эхэлж байна. Мандаж буй отгон аварга Мөнхдайлай ба түүний нөхөд... хуучны унтарсан одонцор Сандагдорж тэргүүтэй 1-р сургуулийнхан... рекорд эзэмшигчдийн хойч үе Номгоныхон гээд 24 хүүхэд 1 жилийн нөр их хөдөлмөрийнхөө аянд мордоод байна... тэдэнд бас амжилт хүсье!... түрүүлж ургасан чихнээс сүүлд ургасан эвэр урт...