Wednesday, July 29, 2009

9 жилийн “үл ганцаардал” буюу бидний ялалт


Намайг мэдээлэл зүйн шинжлэх ухаанд амлуулж өгсөн Г. Нямдаваа багш маань “чи хичнээн сайн байгаад ч ганцаараа амжилт гаргахгүй, чамд хань болох ганц хүн Доржоо” гэж айлдсан тэр л үеэс бид хоёрын амьдрал тэмцэл холбогдсон. 1995-оны хавар 3-р сургуулийг төлөөлөн аймгийн олимпиадад оролцох хэдэн хүүхдүүд хамтдаа сууж бэлтгэл хийж байхад нэг хүү над дээр ирэн “хоюулаа танилцая, намайг Доржнамжирмаа гэдэг…” гэснээр бид хоёр анх уулзаж байлаа. Одоо бодоход ярих дургүй андын маань ганц зоригтой хэлсэн өгүүлбэр нь тэр байх. Олон жил өнгөрсөн ч миний чихэнд одоо ч дуулддаг юм. Тэр үед бид 10 настай байсан, 1999 оноос Талст сургуульд нэг ангид сурах боломж гарснаас хойших 9 жилийн хугацаанд хөл бөмбөгт л өөр баг, өөр тамирчдыг дэмждэгээс бусад бүх зүйл дээр хамтдаа баярлаж, хамтдаа тэмцэж, хамтдаа ялж ялагдаж ирлээ.
Доржоо маань МУИС-аас програмчлалын олимпиадны аварга төрөлгүй хэдэн жил болсны дараа улсын хэмжээний олимпиад болох А.Б.Важпайн нэрэмжит програмчлалын 2-р олимпиадад аварга болж Баянхонгор аймгаас төрөн гарсан програмчлалын олимпиадны анхны аварга, МУИС-ын МТС-ын анхны програмчлалын аварга зэрэг түүхэнд үлдэх амжилтуудыг зэрэг гаргасан. Түүний энэ гялалзсан амжилт намайг багш болох ёстой хүн шүү гэдгийг маань тодоос тод ойлгуулсаан. Том жижиг ямар ч олимпиадад миний өнмө гарах амжилт үзүүлээгүй байхдаа ийнхүү аварга болсон угийн даруухан анд маань “энэ хүмүүс бодлогоо буруу зассан байхаа! би түрүүлээд, чи…” гэж хэлж байсан инээд хүрмээр түүхтэй харьцуулахад одоо Доржоо маань Монгол улсын програмчлалын олимпиадны аварга багийн дасгалжуулагч, эх орноо төлөөлөн Азийн оюутнуудын олимпиадад багаа удирдан оролцох хэмжээний багш, шилдэг залуу програмисст болжээ.
1-курсын оюутан байхаасаа л Монгол улсын програмчлалын олимпиадад МУИС-ын МТС-ын багаа удирдан, жилийн жилд л 2 оюутан дагуулж олимпиадад оролцоно. Нөгөө хэд нь муу бодох тул багаараа олипиадад амжилт гаргах боломжгүй харин хувийн дүнгээрээ бол гялалзсан амжилт гаргаж 2006 онд алтан медаль хүртсэн оюутантай тэнцэж дахин материалаа шүүлгүүлж байж 2-р байр эзэлсэн. 2007 онд зөвхөн 2-р өдрийнхөө бодолтоороо л хүрэл медаль хүртэж байсан бол багш болсон жилээ л дасгалжуулсан багаа амжилттай удирдан 2008-оны Монгол улсын програмчлалын олимпиадны аварга багаар шалгаруулж ямархуу багш болохоо харуулсаан (МУИС-ын МТС-ийн түүхэнд мөн л анх удаа). Түүний шавь нараас Далайжаргал, Мөнгөншагай, Батчунаг, Жамсрандорж нарын зэрэг Монгол улсын шилдэг програмисст болох ирээдүйтэй улсын олипиадны медальтангууд төрөн гарснаас гадна улсын олимпиаднаас медаль хүртэж байсан болон өсөх ирээдүйтэй хэдэн хэдэн оюутан удирдлаган доор нь аварга багийнх нь нөөцөнд бэлтгэгдэж байна.
Манчестар хотод магистарт суралцан (дэмждэг хөл бөмбөгийн баг нь Manchester United) W. Rooney-гийнхээ тоглолтын үзэнгээ ихийг сурч мэдэх зорилго тэмүүлэлтэй явдаг хөл бөмбөгийн улаан фанат анд маань “Мэдээний цаг” бүлэгтээ хэсэглэлийн алгоритм (2003 он), динамик нийлбэрийн алгоритм (2005 он), 2 туйлт графын код (2007 он) … зэрэг олон алдарт сонгодог алгоритмуудыг бие даан гүйцэтгэж, төгс шийдэлд хүрч, нээлт хийж өгсөн шилдэг алгоритмч билээ. Намайг сурагч байхдаа жижигэн тоглоомуудын прораммыг бичих бүрд надаар бахархан “чи ёстой агуу юм хийжээ” хэмээн хөөргөддөг ганц фанат маань байсан бол мэдээлэл технологийн мэргэжлийн ангид суралцан төгсөх жилээ 2007 оны Монгол улсын програмчлалын олимпиадны бүтээлийн уралдаанд “SMS дажуулах технологи” гэсэн нэртэй internet ашиглан мессеж хямд зардлаар бичих, мессежний сүлжээ барьдаггүй гадаад орнуудтай мессежээр харьцах болон бусад олон давуу талуудтай цоо шинэ технологийн шийдэлд хүрсэн гайхамшигт бүтээлээ толилуулж намайг бишрүүлж байлаа.
2002 оноос хойш бид хоёрын хамтдаа бэлтгэж байсан баг маань (“Мэдээний цаг” бүлэг нэртэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг) бэлтгэл сургиулалтаа олон жилийн турш шаргуу хийсний үр дүн гарч 2008 онд МУИС-МТС-ын баг маань ШУТИС-КтМС-ын баг (улсын 10 гаруй удаагийн аварга баг) МУИС-МКС-ын баг (урд жилийн аварга баг) зэрэг хүчтэй багуудыг дийлж Монгол улсын аварга баг болоход 9 жил ганцаараа биш шавь нарынхаа хамт зүтгэж байж байгуулсан “ялалтаараа” үнэхээр их бахархаж байлаа. Зөвхөн Г. Нямдаваа, Д. Ганзориг гэсэн 2 ачит багшийнхаа л дэмжлэгтэйгээр “Мэдээний цаг” бүлгийн гишүүд маань улсын олимпиаднаас мэдээлэл зүйн төрөлд 13 медаль хүртэж, сүүлийн 2 жил дараалан улсын програмчлалын олимпиадны аварга баг, сүүлийн 6 жил дараалан МУИС-ын аварга, сүүлийн 9 жил дараалан Баянхонгор аймгийн аварга болоод байна. Энэ ялалтуудад Доржнамжираагийн маань гавъяа тодоос тод харагддаг. Би гэдэг хүн 9 жил “үл ганцаардсаны” үр дүнд олон бахархам “ялалтыг” найзынхаа хамт байгуулжээ, байгуулсаар ч байх болно…
Олон жил хамтдаа сурч хөгжин, өдөр бүр хамтдаа бэлтгэл хийж, хамтдаа шавь нараа сургаж бүхий л зүйл дээр хамт байсан андаасаа хол ажиллаж байхад “Доржоо маань байсан бол энэ асуудлыг хамтдаа дорно шийднэ дэ!” гэж бодогдох үе их л гарах юм. Шинэ шинэ алгоримтмуудын тухай, зохиосон бодлогуудаа …, ядаж л хөл бөмбөгөө ярьлцах хүнгүй дэ ганцаардах үе гарах ч нэг л их зорилгын төлөө 2 талаас нь хамтдаа зүтгэж яваа бодол санаа, зорилго нэгтэй “уул шиг” түшигтэй эрхэм андтайгаа хамтдаа мөр зэрэгцэн ажиллаж, хамтдаа байх цаг удахгүй ирэх болтугай хэмээн ерөөл тавихын хамт Баянхонгор аймгийнхаа математик, мэдээлэл зүйн хөгжийн талаар хүүрнэнгээ W.Rooney, Bojan Kirkic… нарын зэрэг шүтээнүүдийнхээ тоглолтыг хамтдаа үзэн суух тэр л мөчийн төлөө зогсолтгүйгээр хөдөлмөрлөнөө Barcelona-гийн фанат нь.
2008-11-05. “Мэдээний цаг” бүлгийн гишүүн, “Алгоритм” сургалтын төвийн багш С. Цагаан

No comments:

Post a Comment